Dzisiaj opiszę jak wykonać Masaż Shantala krok po kroku.
Dotyk jest podstawowym sposobem komunikacji między małym dzieckiem a rodzicem (zobacz artykuł pt. wystarczająco dobra matka). W pierwszych miesiącach życia, kiedy dziecko jeszcze nic „nie kuma”, kołysanie, głaskanie oraz przytulenie dające ciepło, są bodźcami, które koją i uspokajają. Bark takiej troskliwej opieki w postaci dotyku może w przyszłości powodować nieprawidłowe reakcje, takie jak nadwrażliwość lub potrzeba nadmiernego bodźcowania (zainteresowanym polecam artykuł o integracji sensorycznej). Co więcej, udowodniono, że dla neuronów szkodliwe jest zarówno przestymulowanie jak i niedostateczna stymulacja. Maleńkie dzieci, którym zabezpieczy się podstawowe potrzeby, ale pozbawi czułej opieki, dotyku i troski rozwijają chorobę sierocą, co często odbija się na ich inteligencji (Vasta i wsp. 1999).
Naszą skórę traktujemy czasami jak opakowanie, które tylko nadaje nam kształt. Tymczasem w skórze znajduje się mnóstwo receptorów, które cały czas odbierają różne bodźce. Uważa się, że dotyk jest najbardziej pierwotnym sposobem porozumiewania się, daje on nie tylko fizyczny bodziec ale i ciągnie za sobą ładunek emocjonalny oraz poczucie bliskości.
Wszystko to sprawia, że już od najmłodszych lat warto obdarzyć dziecko dotykiem w formie masażu. Specjalną forma masażu przeznaczonego dla najmłodszych jest masaż Shantala. Metodę ta opisał i propagował Frederick Leboyer, który inspirację zaczerpnął z tradycji indyjskiego masażu. Praktykowanie go wiąże się z szeregiem korzyści.
Korzyści masażu Shantala
– działa uspokajająco, pozytywnie wpływa na sen,
– stymuluje czucie głębokie, które wiąże się ze świadomością swojego ciała i motoryką,
– wycisza układ nerwowy oraz dostarcza mu bodźców do prawidłowego rozwoju,
– poprawia odżywienie skóry,
– zarówno dla dziecka jak i rodzica wiąże się z silnymi pozytywnymi emocjami oraz bliskością,
– tworzy więź emocjonalną
– daje rodzicom pewność siebie i siłę do poradzenia sobie z nowym wyzwaniem jakim jest opieka nad dzieckiem.
Jak wykonać masaż Shantala krok po kroku
Założeniem masażu Shantala jest prostota. Nie ma tu skomplikowanych technik, a rodzic powinien poradzić sobie z nim samodzielnie. Przed przystąpieniem do masażu należy zadbać o odpowiednią temperaturę pomieszczenia (23°C), wybrać odpowiednią porę dostosowana do rytmu dnia dziecka, aby nie było rozdrażnione, głodne lub nadmienię najedzone. Rodzic siada wygodnie, a na swoich nogach lokuje dziecko, najlepiej bez ubranka. Czas pierwszych zabiegów jest krótki maksymalni 10 min, przy czy później może ulec wydłużeniu. Podstawową techniką jest głaskanie powierzchowne które wykonujemy stanowczo i rytmicznie około 7-9 razy na daną okolicę.
Masaż wykonujemy w następującej kolejności:
- Rozpoczynamy od klatki piersiowej. Ruchy wykonujemy od mostka na boki obiema rękami. Potem wykonujemy ruch skrzyżny kierując się od żeber po stronie prawej do barku lewego, analogicznie postępujemy z drugą stroną.
- Dalej zajmujemy się kończynami górnymi. Zaczynamy do obieca kończyny w okolicy barku i ruchu głaskania w kierunku dłoni. Potem powtarzamy ten ruch dodając lekkie skręcenie rąk tak, jakbyśmy robili pokrzywkę (ale delikatnie!). Na koniec masujemy kciukiem dłoń oraz palce (zdejmowanie pierścionka).
- Następny w kolejce brzuszek. Zaczynamy od głaskania od linii żeber w kierunku miednicy, następnie głaszczemy wzdłuż jelita grubego czyli od okolicy prawego biodra w górę do żeber, dalej wzdłuż żeber i prosto w dół do lewego biodra. Możemy dodać też inne ruchy lecz ważny jest aby kierunek był zgodny z ruchem wskazówek zegara. Ten rodzaj ruchu poprawia perystaltykę jelit i jest dobry na kolki. Od siebie dodałbym ugniatanie fałdu powyżej pępka. Należy chwycić fałd skórny powyżej pępka i delikatnie go odciągnąć, możemy go też przełamywać. Jest to wbrew pozorom bardzo uspokajające.
Masaż powłok brzusznych niemowlęcia - Nogi opracowujemy w ten sam sposób co kończyny górne – głaskanie wzdłuż, pokrzywka, stopy i palce.
- W dalszej kolejności obracamy dziecko na brzuch i zajmujemy się grzbietem. Najlepiej malca ułożyć w poprzek naszych nóg. Zaczynamy od głaskania poprzecznego obiema dłońmi naprzemiennie. Następnie głaszczemy wzdłuż kręgosłupa od głowy do pośladków całą dłonią oraz w przeciwnym kierunku palcem środkowym i wskazującym. Dalej dwoma palcami wykonujemy spiralne rozcieranie mięśni prostownika grzbietu po obu stronach kręgosłupa. Na koniec powtarzamy głaskanie całą dłonią od głowy, aż po stopy.
- Finalnie obracamy dziecko na plecy i zajmujemy się twarzą. Głaszczmy ją kciukami od środka na boki, zaczynamy od czoła, przez okolicę oczu, policzki oraz kącika ust i na końcu żuchwę. Wszystkie ruchy kierujemy do uszu. Następnie wracamy do oczu i ust gdzie wykonujemy okrężne ruchy wokoło nich. Zakańczamy ponownym głaskaniem całej twarzy.
Cały masaż ma być przyjemny da obu stron i sprawiać wiele radości. Kolejność jest istotna, jednak warto unikać przerostu formy nad treścią. Treścią masażu Shantala jest relaks i bliskość.
Posłuchaj na Spotify naszego Podcastu o zdrowiu!
Jeśli uważasz nasze treści za wartościowe podziel się nimi z bliskimi osobami lub napisz komentarz. To pomaga nam zwiększyć zasięg i dotrzeć naszym materiałom do szerszego grona odbiorców, dla których dbanie o zdrowie jest ważne.
Jeśli chcesz jeszcze lepiej dbać o zdrowie dołącz do naszej bezpłatnej grupy facebookowej gdzie otrzymasz od nas w prezencie więcej materiałów i wsparcie społeczności. Zapraszamy Cię także do polubienia naszej strony na FB, dzięki temu będziesz na bieżąco ze wszystkimi naszymi publikacjami.
Wnioskami i pytaniami możesz się z nami podzielić w komentarzach. Odpowiadamy zwykle we wtorki i piątki. A tymczasem bądź zdrów! Bądź zdrowa!
Bibliografia:
Vasta R. i wsp. Psychologia Dziecka, Warszawa 1999, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne
Paczkowska A, Szmalec J. Rola dotyku w rozwoju małego dziecka, masaż jako najstarsza i najdoskonalsza forma komunikowania się z dzieckiem. Hygeia Public Health 2014, 49(1): 15-18
Wilk I. Masaż Shantala. Charakterystyka i sposób wykonania. 2015, Katedra Fizjoterapii i Terapii Zajęciowej, Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, DOI: 10.5604/2081-2021.1170725
