Płaty potyliczne – lokalizacja i funkcja

Płaty potyliczne, zlokalizowane z tyłu, zajmują się „obsługą” wzroku. Pole 17 zwane polem prążkowanym to okolica, która odbiera wrażenia wzrokowe, pole 18 czyli tzw. przyprążkowie przetwarza i dokonuje syntezy informacji wzrokowych, pole 19 odpowiada za integrowanie wrażeń wzrokowych z innymi wrażeniami, łączy pola wzrokowe z innymi obszarami mózgu odpowiedzialnymi na przykład za mowę, a także odpowiada za pamięć wzrokową.    

Drogi wzrokowe – płaty potyliczne

Każde oko rzutuje informacje wzrokowe do obu półkul, wiele obiektów jest spostrzeganych na raz przez oboje oczu. Dodatkowo oczy poruszają się bardzo szybko, badając całe pole widzenia, dzięki czemu pomimo swoich ograniczeń zbierają bardzo dużo danych. To czego nie są w stanie dostrzec, mózg nadpisuje na podstawie swoich oszacowań. W ten sposób nie dostrzegamy w naszym polu widzenia ubytków, pomimo tego, że fizjologicznie każdy z nas je posiada. W miejscu na siatkówce, z którego wychodzi nerw wzrokowy nie ma receptorów, które odbierają obraz. Wszyscy powinniśmy zatem mniej więcej w środku pola widzenia spostrzegać czarną plamę, czyż nie? Dzięki wyżej wymienionym mechanizmom kompensacyjnym (szybkie ruchy oczu, oszacowywanie co powinno się znajdować w tym miejscu) plamka ślepa nie jest na ogół widoczna. 

W związku z tym, że płaty potyliczne zajmują się przetwarzaniem informacji odbieranych przez oczy, ich uszkodzenia mogą skutkować zaburzeniami widzenia, które pojawiają się pomimo tego, że oczy działają prawidłowo. Zaburzenia widzenia są dość charakterystyczne, a żeby zrozumieć jak do nich dochodzi trzeba mieć podstawową wiedzę z zakresu organizacji funkcji mózgowych.

Każda z półkul mózgu obsługuje przeciwstawną stronę ciała. Lewa półkula zawiaduje prawą stroną, a prawa lewą. To samo dotyczy pola widzenia – lewa półkula przetwarza bodźce wzrokowe pojawiające się po prawej stronie, a prawa po lewej. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że obraz rzutowany jest na siatkówce na odwrót (fizyka, soczewka itd.), a nerwy wzrokowe przewodzące informacje krzyżują się. Rysunek poniżej powinien rozjaśnić wszelkie wątpliwości.

Nerwy wzrokowe z obu oczu krzyżują się w miejscu zwanym skrzyżowaniem wzrokowym. Następnie „łączą się” w ciele kolankowatym bocznym, by następnie jako tzw. promienistość wzrokowa dotrzeć do miejsca docelowego w płacie potylicznym. Uszkodzenia w różnych miejscach wywołują różne efekty. 

Bibliografia:

Walsh K, Darby D Neuropsychologia Kliniczna, Sopot 2016, GWP

Herzyk A, Wprowadzenie do neuropsychologii klinicznej, Warszawa 2009, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR