Płaty czołowe funkcje i zaburzenia

Pierwszym wnioskiem jaki nasuwa się przy zgłębianiu neuropsychologii jest to, że mózg jest niesamowicie skomplikowany. Naukowcy od lat starają się zbadać jego funkcje, konstruują zmyślne eksperymenty, którym poddają osoby ze specyficznie zlokalizowanymi uszkodzeniami, a wyniki badań rodzą tylko kolejne pytania. Artykuły neuropsychologiczne zamieszczone na naszym blogu mają charakter uproszczony i popularnonaukowy.  Gdzie są zlokalizowane i jak działają płaty czołowe?

Funkcja płatów czołowych

To najmłodsza część mózgu, zlokalizowana z przodu. Jest podzielona na kilka okolic funkcjonalnych, co dla osób, które akurat nie przygotowują się do egzaminu może nie mieć kompletnie żadnego znaczenia J Istotne i ciekawe jest to, że płaty czołowe odpowiadają za organizowanie i wykonywanie wszystkich złożonych czynności. Ich uszkodzenie powoduje, że ruchy są zdezorganizowane, niemożliwe staje się na przykład porównanie zachowania z pierwotnymi założeniami, co uniemożliwia korekcję błędów. Okolice czołowe są także związane z życiem emocjonalnym i z kontrolą hamowania – odpowiadają za to, że często umiemy się powstrzymać np. przed powiedzeniem czegoś prawdziwego acz niestosownego.

Płaty czołowe – zaburzenia

Zespół płata czołowego

Neuropsychologia rozwija się głównie dzięki pacjentom z uszkodzeniami mózgu, nadając nieco sensu ich ogromnemu cierpieniu. Przy omawianiu zagadnień związanych z płatami czołowymi zawsze pojawia się przypadek Phineasa Gage’a. Ten sprawny i zdolny majster 13 września 1848 na skutek nieszczęśliwego wypadku doznał uszkodzenia płatów czołowych, żelazny łom przebił mu głowę na wylot. Ku zaskoczeniu wszystkich obecnych Phineas nie umarł, a opiekujący się nim lekarze zauważyli z czasem znaczną zmianę osobowości. Ich pacjent stał się nagle niesamowicie uparty, kapryśny i zmienny, łatwo się denerwował, okropnie przeklinał, wymyślał wiele planów na przyszłość i natychmiast tracił nimi zainteresowanie by zaangażować się w coś innego. Tego typu zachowanie występuje przy bardzo głębokim uszkodzeniu płatów czołowych w obu półkulach mózgu. Łagodniejsze postacie zaburzenia, można byłoby pomylić ze skrajną ekstrawersją, gdybyśmy nie wiedzieli jaką osobowość miał pacjent przed urazem czy chorobą.

Chorych z zespołem płata czołowego charakteryzuje:

• Zmniejszenie niepokoju i troski o przyszłość
• Impulsywność
• Skłonność do dowcipkowania
• Łagodna euforia
• Brak inicjatywy i spontaniczności.

Opis objawów wygląda niegroźnie, rysuje się postać jowialnego staruszka. Niestety zaburzenie jest bardzo poważne i niesamowicie uciążliwe, także dla rodziny chorego. Zmiana osobowości potrafi być tak wielka, że członkowie rodziny mają często wrażenie, że oto stoi przed nimi obca osoba w ciele kogoś bliskiego. Problem jest o tyle poważny, że druga grupa objawów dotyczy zmian intelektualnych. Chory często wymaga opieki ze względu na deficyty pamięci, utratę zdolności myślenia abstrakcyjnego oraz niezdolności do planowania działania i postępowania zgodnie z planem.

Zachowanie użytkownika – płaty czołowe

Pacjenci z uszkodzeniami okolicy czołowej czasem przejawiają niepohamowany przymus użycia przedmiotu, który pojawił się w ich zasięgu. Jest to objaw uszkodzenia mózgu, co czasem trudno zrozumieć otoczeniu chorego.

To tylko niektóre z zaburzeń tej okolicy mózgu. W kolejnych artykułach z serii będziemy opisywać inne ciekawe problemy neuropsychologii.

Zapraszamy na Spotify, gdzie możesz posłuchać naszego Podcastu o Zdrowiu!
Jeśli uważasz nasze treści za wartościowe podziel się nimi z bliskimi osobami lub napisz komentarz. To pomaga nam zwiększyć zasięg i dotrzeć naszym materiałom do szerszego grona odbiorców, dla których dbanie o zdrowie jest ważne.
Jeśli chcesz jeszcze lepiej dbać o zdrowie dołącz do naszej bezpłatnej grupy facebookowej gdzie otrzymasz od nas w prezencie więcej materiałów i wsparcie społeczności. Zapraszamy Cię także do polubienia naszej strony na FB, dzięki temu będziesz na bieżąco ze wszystkimi naszymi publikacjami.
Wnioskami i pytaniami możesz się z nami podzielić w komentarzach. Odpowiadamy zwykle we wtorki i piątki. A tymczasem bądź zdrów! Bądź zdrowa!

Bibliografia:

Walsh K, Darby D Neuropsychologia Kliniczna, Sopot 2016, GWP