Z doniesieniami naukowymi warto być na bieżąco, bo można się czasem pogubić. Neuropsychologia lubi zaskakiwać. Na przestrzeni lat poglądy na lokalizację uszkodzeń przejawiających się konkretnymi zaburzeniami zmieniają się gwałtownie. Przykładem może być zespół Gerstmanna.
W 1930 Gerstmann podsumowując obserwacje czterech przypadków klinicznych stwierdził, współwystępowanie kilku objawów, wskazujących na uszkodzenie półkuli dominującej (zazwyczaj lewej) w okolicy zakrętu kątowego (płat ciemieniowy) oraz przyległej części płata potylicznego. Objawy zespołu Gerstmanna oraz lokalizację uszkodzeń opisuje poniższa infografika.
I na tym można byłoby zakończyć, gdyby nie Benton, liczący się autorytet neuropsychologiczny. Benton dokonał w 1961 roku przeglądu licznych badań i stwierdził, że coś takiego jak zespół Gerstmanna nie istnieje, pacjenci ciemieniowi przejawiają jednakowo często zaburzenia funkcji określonych przez Gerstmanna jak i zaburzenia praksji konstrukcyjnej, czytania i pamięci wzrokowej. Elementy wyodrębnione przez Gerstmanna wcale nie współwystępują częściej. Heimburger (1964) potwierdził doniesienia Bentona.
Dalsze badania (Roeltgen 1983; Sukumar, Ferguson 1996; Mayer 1999) ujawniły jednak, że jeżeli uszkodzenie jest precyzyjnie zlokalizowane w zakręcie kątowym, wówczas mamy do czynienia wyłącznie z deficytami wyodrębnionymi przez Gerstmanna, bez współwystępowania innych trudności. Wyniki tych badań potwierdziły się, kiedy można już było zastosować tomografię komputerową.
Benton kolejny raz podjął się napisania pracy przeglądowej (1992) i przyznał, że w bardzo rzadkich przypadkach czysty zespół Gerstmanna jednak występuje.
Wpółcześnie uważa się, że stwierdzenie kilku spośród czterech zaburzeń wyodrębnionych przez Gerstmanna ma dużą wartość, bo pozwala z dużym prawdopodobieństwem zlokalizować miejsce uszkodzenia (Walsh 2016).
Nie wiadomo, co przyniosą kolejne badania…
Bibliografia:
Walsh K, Darby D Neuropsychologia Kliniczna, Sopot 2016, GWP
