Gdzie jestem? Płaty ciemieniowe

Płaty ciemieniowe to część kory znajdująca się pomiędzy pozostałymi płatami – to miejsce wyodrębnione poniekąd sztucznie. Ich miejsce można ustalić tylko wtedy, gdy przyjmie się umowne punkty orientacyjne. Nie można im także przypisać jakiejś wąskiej funkcji.

W zakręcie zaśrodkowym mieści się okolica odbioru wielu rodzajów doznań somatycznych, dalej znajduje się kora odpowiedzialna za przetwarzanie elementów wrażeń w sensowne całości.

Płaty ciemieniowe – uszkodzenie

Agnozja dotykowa to zaburzenie odczuwania, polegające na tym, że chory nie jest w stanie rozpoznać przedmiotów dotykiem, pomimo tego, że jego nerwy obwodowe i rdzeń kręgowy są sprawne. Jeżeli to uszkodzenie nerwów lub rdzenia odpowiada za trudności w rozpoznawaniu bodźców dotykowych mamy do czynienia z astereognozją.

Zaburzenia kojarzenia wielozmysłowego (zaburzenia integracji międzymodalnej) polegają na przykład na tym, że chory z uszkodzeniem płatów ciemieniowych nie może rozpoznać po wyglądzie przedmiotów, których dotyka, bez względu na to, czy są to przedmioty codziennego użytku czy bezsensowne bryły. Zdrowi ludzie zwykle nie mają z tym trudności.   

Pacjenci z uszkodzeniem płatów ciemieniowych mają trudności w orientacji przestrzennej. Trudno im zapamiętać położenie przedmiotów, nie są często w stanie narysować planu pomieszczenia w którym się znajdują, nawet jeśli jest im dobrze znane. Mogą mieć także trudności w określeniu położenia swoich części ciała oraz w umiejscowieniu siebie w przestrzeni. Czasem trudno im znaleźć drogę

Synteza symboliczna (synteza quasi-przestrzenna)

Problemy ze  spostrzeganiem relacji przestrzennych mają często jeszcze jeden, dość niespodziewany skutek opisany przez Łurię. Pacjenci z uszkodzoną okolicą trzeciorzędową w płacie ciemieniowym mogą mieć trudności z liczeniem, mimo że potrafią zrozumieć i zapamiętać problem, a nawet wymyślić reguły które mogłyby pomóc w jego rozwiązaniu. Ograniczenia spowodowane przez uszkodzenie płatów ciemieniowych polegają na tym, że chory nie rozumie różnicy w znaczeniu cyfr wynikającej z ich położenia: cyfra 5 oznacza co innego w liczbie 15, a co innego w  liczbie 58. Pacjenci z uszkodzeniem dolnej części płata ciemieniowego mają także trudność w rozumieniu relacji składni, które są przecież abstrakcyjne. Mąż siostry oznacza co innego niż siostra męża – te same słowa ułożone w innej kolejności oznaczają zupełnie co innego. Tego typu relacje sprawiają trudność pacjentom z uszkodzeniami ciemienia. Proces ulegający zaburzeniu jest opisywany w literaturze pod pojęciem „synteza symboliczna” lub „synteza quasi-przestrzenna”. 

To tylko niektóre problemy wynikające z dysfunkcji płatów ciemieniowych. O zaniedbywaniu stronnym i zespole Gerstmanna napiszemy w kolejnych artykułach.

Zapraszamy na Spotify, gdzie możesz posłuchać naszego Podcastu o Zdrowiu!
Jeśli uważasz nasze treści za wartościowe podziel się nimi z bliskimi osobami lub napisz komentarz. To pomaga nam zwiększyć zasięg i dotrzeć naszym materiałom do szerszego grona odbiorców, dla których dbanie o zdrowie jest ważne.
Jeśli chcesz jeszcze lepiej dbać o zdrowie dołącz do naszej bezpłatnej grupy facebookowej gdzie otrzymasz od nas w prezencie więcej materiałów i wsparcie społeczności. Zapraszamy Cię także do polubienia naszej strony na FB, dzięki temu będziesz na bieżąco ze wszystkimi naszymi publikacjami.
Wnioskami i pytaniami możesz się z nami podzielić w komentarzach. Odpowiadamy zwykle we wtorki i piątki. A tymczasem bądź zdrów! Bądź zdrowa!

Bibliografia:

Walsh K, Darby D Neuropsychologia Kliniczna, Sopot 2016, GWP