Neuropsychologia to dziedzina zajmująca się często bardzo osobliwymi zaburzeniami i objawami. Zespół Capgrasa zasługuje na miejsce wśród szczególnie niezwykłych.
W tym zespole, pomimo tego, że chory prawidłowo rozpoznaje twarz bliskiej osoby, jest przekonany, że nie ma do czynienia ze znajomym, ale z podstawionym dublerem.
Niestety zdarza się, że pacjenci z tym rozpoznaniem są agresywni względem ich zdaniem napastujących ich sobowtórów, którzy w rzeczywistości są mocno przerażonymi krewnymi. Każdy przypadek tego typu wymaga drobiazgowej diagnozy różnicowej!
Przyczyny i leczenie zespołu Capgrasa
Niektórzy badacze uważają, że w zespole Capgrasa zaburzeniu ulega część mózgu odpowiedzialna za nieświadomą, emocjonalną percepcję twarzy. System ten obejmuje pierwotną korę wzrokową, podwzgórze i zakręt obręczy. U chorych z prozopagnozją czyli zaburzeniem percepcji twarzy ten system działa bez zarzutu, czego dowiedziono badając fizjologiczne wskaźniki pobudzenia. Chory świadomie nie rozpoznawał twarzy bliskiego, ale reakcja jego ciała była taka, jakby widział osobę, na której mu zależy, która jest dla niego ważna. Uważa się, że wady systemu nieświadomego rozpoznawania twarzy są odpowiedzialne za zamieszanie w zespole Capgrasa. Błędne przekonania mogą wynikać z tego, że chory emocjonalnie nie rozpoznaje twarzy, konstruuje zatem sensowne dla siebie wyjaśnienie, które tłumaczyłoby mu, dlaczego widok bliskiej osoby nie wzbudza w nim żadnych emocji. Podstawiony oszust nie ma dla niego bowiem żadnego emocjonalnego znaczenia.
Problemem w ustaleniu przyczyny choroby jest to, że często współwystępuje z innymi zaburzeniami. Zespół Capgrasa występuje często w przebiegu różnych chorób psychicznych i somatycznych. Schizofrenia, depresja, cukrzyca, encefalopatia wątrobowa, niedobór witaminy B12 czy nadczynność tarczycy to niektóre schorzenia, w których chory nie rozpoznaje bliskich i jest przekonany, że są podmienieni przez wrogie sobowtóry. Często leczenie pierwotnego zaburzenia powoduje ustąpienie objawów zespołu Capgrasa. Na przykład chorzy na schizofrenię z objawami zespołu Capgrasa zazwyczaj dobrze reagują na leczenie neuroleptykami. U chorych z depresją objawy zazwyczaj są łagodniejsze i również ustępują po wdrożeniu leczenia.
Inne zaburzenia podobne do zespołu Capgrasa
W literaturze znajdziemy także inne warianty zespołu Capgrasa. Pacjent opisany przez Signer (1987 za Walsh 2016) uważał, że jego własna tożsamość została podmieniona.
Przekonanie, że jedna lub więcej znajomych osób prześladujących chorego ciągle zmienia swój wygląd to natomiast urojenie Fregoli. Prześladowcy mają ciągle tę samą tożsamość, jednak potrafią się całkowicie zmienić fizycznie.
Intermetamorfoza to zaburzenie w którym chory jest przekonany, że dwoje znajomych pozamieniało się tożsamościami, często uważa ich za wrogów.
Kolejny wariant zespołu Capgrasa to urojenia własnego sobowtóra – w tym przypadku osoba jest przekonana, że niezależnie od niej działa jej własny dubler. Nie należy mylić tego zaburzenia z innym Doppelganger – to wrażenie halucynacyjne, polegające na doznaniu przeniesienia swojego ciała w przestrzeń zewnętrzną, które pojawia się w migrenie, padaczce czy podczas bezpośredniego drażnienia mózgu. W tym ostatnim przypadku chory jest krytyczny względem swojego objawu, nie jest to zatem urojenie.
Jeśli uważasz nasze treści za wartościowe podziel się nimi z bliskimi osobami lub napisz komentarz. To pomaga nam zwiększyć zasięg i dotrzeć naszym materiałom do szerszego grona odbiorców, dla których dbanie o zdrowie jest ważne.
Jeśli chcesz jeszcze lepiej dbać o zdrowie dołącz do naszej bezpłatnej grupy facebookowej gdzie otrzymasz od nas w prezencie więcej materiałów i wsparcie społeczności. Zapraszamy Cię także do polubienia naszej strony na FB, dzięki temu będziesz na bieżąco ze wszystkimi naszymi publikacjami.
Wnioskami i pytaniami możesz się z nami podzielić w komentarzach. Odpowiadamy zwykle we wtorki i piątki. A tymczasem bądź zdrów! Bądź zdrowa!
Bibliografia:
Walsh K, Darby D Neuropsychologia Kliniczna, Sopot 2016, GWP
Herzyk A, Wprowadzenie do neuropsychologii klinicznej, Warszawa 2009, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR
