O tym, że w stresie boli brzuch wie prawie każdy. Wiedza ta jest powszechna, przekazywana z pokolenia na pokolenie – już nasze babcie i dziadkowie zwykli mawiać, że brzuch może rozboleć z „nerwów”, z „nerwów” może dojść do zaparcia albo biegunki lub nawet wymiotów. Ale dlaczego w stresie boli brzuch? Czy jest jakaś teoria, która to tłumaczy?
Jeżeli wolisz posłuchać niż czytać zaglądnij na Anchor, Youtube, Spotify albo słuchaj bezpośrednio na naszej stronie.
Dlaczego w stresie boli brzuch: Jedzenie i stres
Jedzenie to bardzo przyjemny proces, który ma nawet znaczenie symboliczne. Jedzenie w grupie przyjaciół nie tylko umila czas, ale wzmacnia więzy. Sam proces trawienia to złożona sekwencją elementów, które powinny przebiegać w swoim tempie i w określonej kolejności, z której nie zdajemy sobie sprawy. Trawienie rozpoczyna się już w chwili, kiedy zobaczymy posiłek. Nie jest też świadomie przez nas kontrolowane. Niestety często jedzenie traktujemy po macoszemu, jako konieczną dla przeżycia stratę czasu. Sam łapię się czasem na jedzeniu w biegu.
Najlepiej trawimy, przyswajamy składniki odżywcze oraz wydalamy zbędne produkty przemianu materii w spokoju. Nic więc dziwnego, że w sytuacjach zagrożenia lub po prostu stresu jemy w pędzie bo brakuje nam czasu. Trawienie w sytuacji emocjonalnego napięcia albo ulega zatrzymaniu, czego efektem są zaparcia lub przyśpiesza co prowadzi do biegunki. Optymalny czas podróży pokarmu przez nasze ciało to między 16 a 20 godzin. Kiedy jest krótszy to nie wykorzystujemy w pełni wartości odżywczych, a kiedy jest za długo dochodzi do gromadzenia się toksyn w naszym ciele. Jeśli chcesz się dowiedzieć, jak sprawdzić ile tobie zajmuje trawienie, dołącz do naszej grupy gdzie dowiesz się jak wykonać prosty test.
Co odpowiada za regulację trawienia
Dzięki wiedzy anatomicznej i teorii poliwagalnej możemy zrozumieć, dlaczego napięcie emocjonalne wpływa na trawienie, dlaczego w stresie boli brzuch. Za regulację procesu trawienia i działania perystaltyki jelit odpowiada nerw błędny. Jego rola nie ogranicza się tylko do włączania i wyłączania trawienia w zależności od potrzeby, jego działanie jest znaczne szersze. Już kiedy pierwszy kęs trafia do ust i jest dokładnie przeżuwamy, nerw błędny zbiera informacje o tym co jemy. Następnie wysyła informacje do żołądka, wątroby, trzustki, woreczka żółciowego, aby należycie przygotowały niezbędne w danej sytuacji enzymy i zsynchronizowały swoją pracę ze sobą. Nerw błędny odpowiada również za zawiadowanie poczuciem bezpieczeństwa. Jego zadaniem jest sprawdzać, czy otoczenie jest bezpieczne i czy możemy w nim optymalnie funkcjonować. Jeśli odbiera sygnały zagrożenia, uruchamia rozmaite procedury, które mają nam pomóc. Skoro otocznie jest zagrażające organizm nie powinien zajmować się trawieniem, ale raczej brać nogi za pas, uciekać lub walczyć, ewentualnie należałoby się gdzieś ukryć i zamrzeć, czekając na bardziej sprzyjający moment. Trawienie nie jest priorytetem w sytuacji zagrożenia. Jeżeli stres jest przewlekły układ pokarmowy może się rozregulować i nie działać prawidłowo.
Gdy nerw błędny nie działa jak należy. Konsekwencje dla układu pokarmowego to:
- Nadmierny rozrost bakterii jelita cienkiego; osłabienie n. błędnego powoduje przedostawanie się bakterii z jelita grubego do innych części układu pokarmowego. W konsekwencji może pojawić się szereg chorób: SIBO, ch. Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelit, zaburzenia autoimmunologiczne
- Słaba reakcja na sytość, jest mocno powiązany ze stresem i szybkim jedzeniem. Osłabione przewodnictwo n błędnego nie jest wystarczające by dać nam znać że wystarczy, przejadamy się w biegu i stresie.
- Nieodpowiednie wybory żywieniowe. Aby jeść szybciej wybieramy pokarmy wysoko przetworzone, spakowane i gotowe do użycia. Jest to rzecz jasna niekorzystne dla nas i dodatkowo nasila inne dolegliwości.
Jak jeść żeby wspomagać układ trawienny i nerwowy? Dlaczego w stresie boli brzuch?
Jak wobec tego powinniśmy się odżywiać? Michael Pollan w książce: „W obronie jedzenia. Manifest wszystkożerców” wymienia kilka wskazówek dietetycznych:
- Należy wybierać pokarm prawdziwy, czyli taki, który nie jest przetworzony, zawierający około 4 składników,
- Dostosować ilość pożywienia, aby jeść nie za dużo (jedząc wolno i z rozkoszą),
- Należy wybierać głównie rośliny (niech stanowią około 75 % całości).
- Należy pamiętać o zdrowych tłuszczach (oliwa z oliwek, olej kokosowy,olej awokado),
- Należy unikać dodatków chemicznych, wybierać ekologiczne jedzenie.
Za połączenie układu nerwowego z trawiennym odpowiada głównie nerw błędny. Warto przy tym zauważyć, że w trzewiach jest tak wiele połączeń i włókien nerwowych, że brzuch może być traktowany nawet jak drugi mózg, nazywany czasem enterycznym układem nerwowym. Niestety nadal niewiele o nim wiemy. Bóle brzucha najczęściej towarzyszą nam w chwilach stresu, kiedy to boleśnie dają się we znaki. Ponieważ włókna nerwowe w okolicach brzucha stanowią bardzo pierwotną strukturę, nad którą nie mamy kontroli, możemy się sporo od niej dowiedzieć. Jeżeli masz trudność w rozpoznawaniu swoich emocji przyglądaj się ciału – napięcie w okolicy brzucha może wskazywać na to, że odczuwasz lęk, że odbierasz sygnały niebezpieczeństwa z Twojego otoczenia.
W filmie „Jedz, módl się i kochaj” główna bohaterka swoją duchową podróż zaczyna właśnie od jedzenia, w czym kryje się głęboka mądrość. Doświadczanie jedzenia, celebrowanie go może znacząco poprawić jakość życia i normalizować pracę nerwu błędnego.
Jeśli uważasz nasze treści za wartościowe podziel się nimi z bliskimi osobami lub napisz komentarz. To pomaga nam zwiększyć zasięg i dotrzeć naszym materiałom do szerszego grona odbiorców, dla których dbanie o zdrowie jest ważne. Na pytania z komentarzy odpowiadamy zwykle we wtorki i piątki.
Jeśli chcesz jeszcze lepiej dbać o zdrowie dołącz do naszej bezpłatnej grupy facebookowej gdzie otrzymasz od nas w prezencie więcej materiałów i wsparcie społeczności.
Bibliografia:
Rosenberg S. Terapeutyczna moc nerwu błędnego. Wydawnictwo UJ. Kraków 2020
Porges S.W. Teoria poliwagalna, Wydawnictwo UJ. Kraków 2020
Levine P.A. Obudźcie tygrysa. Wydawnictwo czarna owca. Warszawa 2020
Habib N. Jak właściwie stymulować nerw błędny. Wydawnictwo Vital. Białystok 2021
