Kolano pełni rolę wielkiego amortyzatora, który dźwiga nasze ciało. Z uwagi na ciągłe obciążenia bardzo często pojawiają się w jego okolicy różne dolegliwości, w następstwie siedzącego trybu życia i kontuzji. Możliwe, że któraś z nich dotyczy także Ciebie. Ja na przykład słyszałem trzaski przy każdym zgięciu kolana.
Pochylę się teraz nad 7-mioma najczęściej pojawiającymi się dolegliwościami jakie zgłaszają pacjenci. Postaram się wyjaśnić ich przyczynę oraz udzielić wskazówek jak sobie z nimi poradzić. Jeżeli nie znajdujesz odpowiedzi na nurtujące Cię pytania napisz w komentarzu – w wolnej chwili odpowiem wg mojej najlepszej wiedzy.
Jeżeli wolisz słuchać niż czytać ten artykuł dostępny jest także w formie podcastu na naszej stronie oraz na Anchor, Spotify i Youtube.
Dlaczego kolano puchnie?
Obrzęk kolana jest bardzo częstym objawem, wskazującym na powstanie stanu zapalnego. Najczęściej przyczyną obrzęku są:
- urazy (zarówno duże skręcania jak i przeciążenia, które łatwo przeoczyć. Sprawdź uraz odwleczony w czasie)
- stany pooperacyjne (kolano często poddaje się zabiegom jak np. artroskopia, rekonstrukcja więzadeł czy nawet wstawienie endoprotezy)
- zmiany zwyrodnieniowe (czyli ciągły nawracający stan zapalny).
Obrzęk widoczny najczęściej jest w okolicy rzepki lub po bokach kolana. Czasem może objąć cały staw. Zwykle nie zwraca się na to uwagi, jednak prawie zawsze opuchlizna wyczuwalna jest w dole podkolanowym w formie wyraźnego wzniesienia lub twardego obszaru. Dzieje się tak ponieważ znajduje się tam duży węzeł chłonny odpowiedzialny za drenowanie kolana. Uważam, że obrzęk jest jedną z rzeczy jaką należy się zająć w pierwszej kolejności jeśli chodzi o rehabilitację kolana, ponieważ wtórnie może on wywołać ból czy znacznie ograniczyć ruchomość stawu. Nie mówiąc już o zmniejszeniu zdolności do regeneracji wywołanym przez zalegające produkty przemiany materii.
Co robić kiedy już obrzęk się pojawi:
- Stosujemy elewację, czyli unoszenie nóg do góry aby ułatwić odpływ obrzęku z kolana, dodatkowo możemy się wspomóc ruszając stopą (do siebie od siebie). Praca mięśni wesprze odpływ obrzęku.
- Jeśli stosujemy zimne okłady to tylko przez chwilę, 10 min to już naprawdę długo. Po chłodzeniu wprowadźmy ruch, np. chodzenie lub zgięcie i wyprost kolana w czasie siedzenia.
- Drenaż limfatyczny, czyli manualna praca z obrzękiem. W domowych warunkach może to być lekkie i powolne uciskanie ręką dołu podkolanowego, w tempie spokojnego oddechu. W razie potrzeby należy zgłosić się do specjalisty.
Dlaczego kolano jest gorące?
Podwyższona temperatura zwykle występuje razem z obrzękiem. Świadczy to najczęściej o ostrym stanie, uczucie gorąca w kolanie pojawia się np. bezpośrednio po urazie. Książkowo w tym stanie raczej unikamy mocnych bodźców. Możemy ograniczyć się do pracy podobnej jak przy obrzęku wspierając się jednocześnie farmakologią. Stan ostry może trwać około 3 dni, ale trzeba pamiętać, że jest to kwestia indywidualna. Jeśli taka sytuacja utrzymywałaby się znacznie dłużej, konieczna wydaje się wizyta u lekarza lub fizjoterapeuty, w tym wykonanie bardziej zawansowanej diagnostyki jak RTG czy USG.
Dlaczego kolano boli w nocy?
Nie ma obrzęku, nic nie dzieje się w ciągu dnia, ale kiedy idziemy spać, pojawia się ból. Towarzyszy mu niejednokrotnie wrażenie niespokojnych nóg i potrzeba ciągłego wiercenia się i poprawiania. Wspomnę o dwóch przyczynach takiego stanu, co nie oznacza że nie może być ich więcej. Diagnoza złożonych problemów wymaga wizyty w gabinecie fizjoterapeuty.
Po pierwsze ból kolana w nocy może być to związany z tkanką powięziową, zwłaszcza tą najbardziej powierzchowną. W tym przypadku właśnie niespokojne nogi mogą świadczyć o takiej przyczynie problemu. Powięź to cienka tkanka okalająca mięśnie i narządy. Żeby uporządkować powięź i zlikwidować problem warto codziennie szczotkować przez kilka minut całą nogę. Można użyć w tym celu w miarę twardej szczotki lub skorzystać z twardszej strony gąbki do mycia. Ważne jest to, aby ruch tarcia odbywa się tylko “od siebie”: zaczynamy od uda i kierujemy się do palców stóp.
Czasem pojawia się ból kolana w nocy od wewnętrznej strony. Jego przyczyna może być związana z tkanką mięśniowo-powięziową. Źródło problemu w tej sytuacji może znajdować się zaskakująco wysoko, znacznie powyżej kolana. W dużym uproszczeniu: napięcie przenosi się przez mięśnie przywodziciele (wewnętrzna strona uda) oraz mięsień biodrowo-lędźwiowy (rozpostarty między kością udową, miednicą a kręgosłupem lędźwiowym). Oznacza to w skrócie, że napięcie może pochodzić aż z powięzi otaczającej organy wewnętrzne, w szczególności zaś z powięzi otaczającej nerki, ponieważ aż tam sięga mięsień biodrowo lędźwiowy. W tym przypadku pomocna może się okazać terapia wisceralna, mimo że ból wydaje się ortopedyczny.
Dlaczego kolan strzela? Dlaczego kolan trzaska? Dlaczego kolan przeskakuje?
Wszystkie te zwroty dotyczą tego samego zjawiska tj. rozmaitych odgłosów dobiegających z kolana w czasie ruchu. Tak jak wspomniałem wcześniej sam doświadczyłem tego problemu. Gdybym zrobił 10 przysiadów, usłyszałbym 10 strzałów, którym jednak nie towarzyszy ból. Za odgłosy z kolana odpowiada staw rzepkowo-udowy, czyli nie kolano samo w sobie. Zwykle właśnie praca rzepki wiąże się z wszelkimi trzaskami, przeskakiwaniem czy strzelaniem kolana. W moim przypadku spowodowane to było to zbyt dużym napięciem mięśnia czworogłowego uda oraz długim siedzeniem na zajęciach w czasie studiów. Pomocne okazało się rozciąganie oraz ruch. Ważne, aby zwłaszcza na samym początku ćwiczeń ruch odbywał się bez obciążenia. Proponuję Ci na przykład zginanie i prostowanie nogi w pozycji siedzącej, zapewne znane Ci z dzieciństwa machanie nogami w powietrzu. Osobiście na efekty musiałem trochę poczekać, ale teraz nie mam problemu. Istotną informacja jest też to że zazwyczaj trzaski w kolanie pojawiają się przy pierwszych 2-3 ruchach podczas ćwiczenia, a potem zanikają. To normalne zjawisko. Trzaski w kolanie mogą być związane także z łąkotkami, ale stwierdzenie tego problemu wymaga bezwzględnie przeprowadzenia testów klinicznych i/lub bardziej szczegółowej diagnostyki obrazowej. W skrajnych przypadkach uszkodzona łąkotka może zablokować kolano.
Dlaczego kolano ucieka do środka?
Kiedy kolana przesuwają się do środka mówimy o ich koślawości, choć niewielka koślawość jest fizjologiczna i nie stanowi powodu do niepokoju. Kłopot pojawia się wtedy, gdy koślawość jest za duża. Wówczas może się pojawić ból. Pochodzi on z więzadeł, które ulegają rozciągnięciu z jednej strony stawu, oraz zwiększonego naciski na łękotki z drugiej strony stawu. Największym kłopotem jest tu zmiana całego wzorca chodu. Możesz to łatwo sprawdzić przechodząc się zwyczajnie oraz z przesadnie koślawymi kolanami. Koślawość powoduje to cały szereg zmian w reszcie ciała, prowadząc do powstawania kolejnych napięć.
Wśród przyczyn koślawości znajdują się:
- wady postawy (płaskostopie, różna długość kończyn, asymetria miednicy),
- ból który wymusza inne ustawienie kolana (urazy),
- osłabienie kontroli mięśni działających na staw kolanowy (brak ruchu, osłabienie mięśni, stan po udarze).
To co możemy zrobić w takiej sytuacji to przeciwdziałać przyczynie poprzez odpowiednio dobrane ćwiczenia oraz uporać się z bólem.
Dolegliwości związanych z kolanem może być znacznie więcej. Niektóre mogą dotyczyć tylko kolana, inne mają swoje źródło w bardziej odległych rejonach ciała. Ważne aby znaleźć początek tego łańcucha zmian i rozwiązać przyczynę problemu.
Jeśli uważasz nasze treści za wartościowe podziel się nimi z bliskimi osobami lub napisz komentarz. To pomaga nam zwiększyć zasięg i dotrzeć naszym materiałom do szerszego grona odbiorców, dla których dbanie o zdrowie jest ważne.
Jeśli chcesz jeszcze lepiej dbać o zdrowie dołącz do naszej bezpłatnej grupy facebookowej gdzie otrzymasz od nas w prezencie więcej materiałów i wsparcie społeczności. Zapraszamy Cię także do polubienia naszej strony na FB, dzięki temu będziesz na bieżąco ze wszystkimi naszymi publikacjami.
Wnioskami i pytaniami możesz się z nami podzielić w komentarzach. Odpowiadamy zwykle we wtorki i piątki. A tymczasem bądź zdrów! Bądź zdrowa!
