hipnoza kliniczna

Hipnoza kliniczna – czary czy terapia?

Hipnoza – wielu osobom kojarzy się z jarmarcznymi sztuczkami, przewracaniem się w paroksyzmach na scenie, a ostatnio z marnej jakości programami rozrywkowymi. To wielka szkoda, bo hipnoza jest metodą terapeutyczną o ogromnym potencjale, pomaga zwalczać przeróżne objawy i jednocześnie rozwijać potencjał osób, które się jej poddają. Dobrze jest mieć wątpliwości tak długo, jak nie paraliżują one działania i nie uprzedzają zawczasu. Zanim wyrobicie sobie zdanie na temat hipnozy, dobrze będzie pozyskać na jej temat rzetelne informacje, lub może samemu jej spróbować? Poddanie się hipnozie jest o wiele prostsze, jeśli tę w gruncie rzeczy zwyczajną metodę obedrze się z aury tajemniczości, w którą przyoblekła ją popkultura. Czym na prawdę jest hipnoza kliniczna?

Co to jest hipnoza kliniczna.

Słowo hipnoza pochodzi od greckiego słowa hypnos oznaczającego sen. Obecnie uważa się jednak, że hipnoza nie jest tym samym co sen, a jedynie trzecim, naturalnym stanem świadomości (Meinhold 2014 za Baroli 2006). Nawet w środowisku hipnoterapeutów nie ma zgody co do tego, czym jest hipnoza, jedni uważają, że jest to odmienny stan świadomości (trans), inni zaś są przekonani, że stan hipnozy nie wyróżnia się w znaczący sposób od stanu czuwania. Sprawy nie ułatwiają badania sprawdzające, które struktury mózgowe są aktywowane w stanie hipnozy – okazuje się, że pobudzeniu ulegają te części mózgu, których dotyczy treść sugestii. Jeśli w hipnozie badany wyobraża sobie, jak jeździ na nartach pobudzeniu ulegną inne części mózgu, niż u osoby, która w hipnozie wyleguje się na plaży.

American Psychological Association definiuje hipnozę jako technikę terapeutyczną polegającą na podawaniu sugestii osobom będącym w stanie relaksu i zwiększonej koncentracji. Co więcej, to uznane w świecie naukowym towarzystwo podkreśla, że

Pomimo pewnych kontrowersji dotyczących hipnozy, większość klinicystów zgadza się co do tego, że jest to technika, która może być niezwykle efektywna w leczeniu bólu, niepokoju i zaburzeń nastroju. Pomaga także pozbyć się szkodliwych nawyków takich jak palenie.

(Źródło: https://www.apa.org/topics/hypnosis/ dostęp 18.12.2018 r.)

W trakcie hipnozy ludzie są świadomi, mogą myśleć, mówić, słuchać i poruszać się samodzielnie. Hipnoza nie jest równoznaczna z utratą przytomności (Kołłątaj 2017).

Na nasze potrzeby możemy za Kołłątaj przyjąć, że stan hipnozy charakteryzuje fizyczne rozluźnienie, pogłębiona koncentracja i zawężenie pola uwagi, zmniejszona reaktywność na zewnętrzną stymulację, zwiększona podatność na sugestii oraz doświadczanie swoich reakcji jako automatycznych.

Zastosowanie hipnozy.

Hipnoza kliniczna w leczeniu bólu.

Badania dowodzą, że zastosowanie hipnozy pomaga łagodzić, zmniejszać lub usuwać doznania bólowe u dorosłych i dzieci, spowodowane przez różne przyczyny, w tym raka czy poród (Carlson i wsp. 2018; Lombart i wsp. 2018; Chi B. 2018; Atis i wsp. 2018). Ból spełnia ważną funkcję informacyjną, a jego znaczenie jest bardzo duże (zobacz nasz artykuł na temat cierpienia bez bólu i bólu bez cierpienia), jednak są sytuacje, w których ból jest zbędny, a jego usunięcie poprawia jakość życia. W moim poczuciu ból np. w chorobie nowotworowej i podczas porodu nie jest konieczny, a jego usunięcie dostępnymi metodami przynosi korzyści. Również w przewlekłych schorzeniach, którym towarzyszy ciągły ból, jego usunięcie poprawia jakość życia. Pacjenci narażeni na ból cierpią przy tym na depresję, doskwiera im lęk, często wycofują się z kontaktów z innymi ludźmi i z aktywności, które kiedyś sprawiały im radość. Pozbycie się bólu pozwala w tych przypadkach odzyskać radość życia (Kołłątaj 2017).

Hypnobirthing

Hypnobirthing – poród w hipnozie, też zyskuje na coraz większej popularności. Hipnoza pomaga nie tylko zmniejszyć i znieść wrażenia bólowe, ale przede wszystkim likwiduje lęk przed porodem (Atis 2018, Finlayson i wsp. 2015, Moghaddam Hosseini 2018)., dzięki czemu poród wraca z powrotem do matki i dziecka, stając się ich wspólnym, wzruszającym doświadczeniem, które pogłębia relację zamiast wzmagać traumę. Nie jest tajemnicą, że lęk wzmaga napięcie mięśni. Skurczone mięśnie są gorzej ukrwione i bardziej bolą, co z kolei wywołuje więcej lęku i koło się zamyka. Hipnoza z powodzeniem pomaga przerwać ten proces, zrelaksować się i rozluźnić, dzięki czemu ciało może bez przeszkód robić to, do czego zostało stworzone – rodzić bez trudu. Najnowsze badania pokazują także, że w stanie hipnozy u kobiet zwiększa się wydzielanie oksytocyny, zaś zmniejsza poziom kortyzolu we krwi (Kasos i wsp. 2018).

Hipnoza kliniczna w psychoterapii.

Hipnoza jest użyteczna w leczeniu rozmaitych problemów zdrowia psychicznego takich jak np. bezsenność (Lam 2018), czy niepokój związany z zabiegami medycznymi. Meinhold uważa, że hipnoza w psychoterapii pomaga osiągnąć cele szybciej, gdyż stwarza nowe możliwości. Terapeuci często zmagają się z tzw. wglądem intelektualnym – Pacjent doskonale już siebie rozumie, zna niekorzystne mechanizmy, w które jest uwikłany, ale to niczego nie zmienia. „Ja to już wszystko wiem” – w taki sposób pacjenci często reagują na kolejne interpretacje, a terapeuta w duchu załamuje ręce i pędzi na superwizję, aby zastanowić się, jak mówić do Pacjenta żeby go to naprawdę, NAPRAWDĘ dotknęło. Bo przecież on już „to wszystko wie”.  Hipnoza pomaga szybciej i intensywniej osiągnąć wgląd emocjonalny – nie wystarczy wiedzieć, trzeba to jeszcze poczuć.

Hipnoza pomaga ponadto odkrywać i przypominać pacjentom o ich możliwościach, o których zapomnieli, przez co nie mogli z nich swobodnie korzystać. Ta właściwość hipnozy jest nieoceniona w terapii traumy (Garge 2018). Co więcej – hipnoza jako narzędzie może być z powodzeniem stosowana przez terapeutów pracujących w różnych podejściach, zarówno w podejściu psychodynamicznym jak i CBT (tamże).

Jeśli uważasz nasze treści za wartościowe podziel się nimi z bliskimi osobami lub napisz komentarz. To pomaga nam zwiększyć zasięg i dotrzeć naszym materiałom do szerszego grona odbiorców, dla których dbanie o zdrowie jest ważne.

Jeśli chcesz jeszcze lepiej dbać o zdrowie dołącz do naszej bezpłatnej grupy facebookowej gdzie otrzymasz od nas w prezencie więcej materiałów i wsparcie społeczności. Zapraszamy Cię także do polubienia naszej strony na FB, dzięki temu będziesz na bieżąco ze wszystkimi naszymi publikacjami. Posłuchaj też naszego Podcastu o Zdrowiu na Spotify.

Wnioskami i pytaniami możesz się z nami podzielić w komentarzach. Odpowiadamy zwykle we wtorki i piątki. A tymczasem bądź zdrów! Bądź zdrowa!

Bibliografia:

Meinhold W. J. Sen o świadomości. Mały podręcznik hipnozy. Towarzystwo Hipnozy Terapeutycznej i Badań nad Hipnozą, Kraków 2014

Carlson LE, Toivonen K, Flynn M, Deleemans J, PiedaSlue KA, Tolsdorf E, Subnis U. The Role of Hypnosis in Cancer Care. Curr Oncol Rep. 2018 Nov 13;20(12):93. doi: 10.1007/s11912-018-0739-1.

Lombart B, Guiot C, Reiter F, Boukellal N, Josse C. [Training in distraction and hypnosis for pain relief in paediatrics]. Soins Pediatr Pueric. 2018 Nov – Dec;39(305):33-36. doi: 10.1016/j.spp.2018.09.009.

Chi B, Chau B, Yeo E, Ta P. Virtual reality for spinal cord injury-associated neuropathic pain: Systematic review. Ann Phys Rehabil Med. 2018 Oct 9. pii: S1877-0657(18)31453-2. doi: 10.1016/j.rehab.2018.09.006. [Epub ahead of print]

Atis FY, Rathfisch Gü, The effect of hypnobirthing training given in the antenatal period on birth pain and fear, Complementary Therapies in Clinical Practice (2018), doi: 10.1016/j.ctcp.2018.08.004.

Kołłątaj M, Marków A., Dobrogowski J., Niefarmakologiczne metody leczenia bólu.  W Leczenie Bólu, Wydawnictwo Lekarskie PSWL, Warszawa 2017.

Finlayson K, Downe S, Hinder S, Carr H, Spiby H, Whorwell P. Unexpected consequences: women’s experiences of a self-hypnosis intervention to help with pain relief during labour. BMC Pregnancy Childbirth. 2015 Sep 25;15:229. doi: 10.1186/s12884-015-0659-0.

Moghaddam Hosseini V, Nazarzadeh M, Jahanfar S.Interventions for reducing fear of childbirth: A systematic review and meta-analysis of clinical trials. Women Birth. 2018 Aug;31(4):254-262. doi: 10.1016/j.wombi.2017.10.007. Epub 2017 Nov 7.

Lam TH, Chung KF, Lee CT, Yeung WF, Yu BY. Hypnotherapy for insomnia: A randomized controlled trial comparing generic and disease-specific suggestions. Complement Ther Med. 2018 Dec;41:231-239. doi: 10.1016/j.ctim.2018.10.008. Epub 2018 Oct 9.

Garge A. REVISITING THE SAFE PLACE:Method and Regulatory Aspects in Psychotherapy when Easing Allostatic Overload in Traumatized Patients, International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis, April-June 2018.

Kasos E. i wsp. CHANGES IN OXYTOCIN AND CORTISOL IN ACTIVEALERT HYPNOSIS: Hormonal Changes Benefiting Low Hypnotizable Participants, International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis, October-December 2018.

2 komentarze

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola oznaczone są *