Choroba Alzheimera charakteryzuje się upośledzeniem pamięci, dezorientacją, depresją, niepokojem, halucynacjami, urojeniami, bezsennością i utratą apetytu. Zwykle zaczyna się od lekkich zaburzeń pamięci, które z czasem ulegają pogłębieniu, a dołączają do nich inne objawy. Choroba Alzheimera rzadko dotyka ludzi przed czterdziestym rokiem życia, jednak występuje już u 5% osób w wieku 65-74 lat, po 85 roku życia zachoruje zaś co drugi z nas (Kalat 2006)! Zapobieganie chorobie Alzheimera powinno dla nas wszystkich być kwestią istotną!
Możemy mieć oczywiście nadzieję, że nie dożyjemy tego sędziwego wieku i w ten sposób wywiniemy się chorobie. Dla osób, którym nie wystarcza bycie dobrej myśli polecam jednak poniższe, naukowo udowodnione sposoby na zapobieganie chorobie Alzheimera.
Zatem jak zapobiec chorobie Alzheimera? Współczesne osiągnięcia naukowe podpowiadają siedem sposobów.
-
Zapobieganie chorobie Alzheimera: Doceń związki roślinne
Shal i wsp. 2018 dokonali przeglądu badań nad działaniem ochronnym naturalnie występujących związków roślinnych na układ nerwowy. Okazuje się, że substancje zawarte w kurkumie, melisie, grejpfrucie, herbacie chińskiej, morwie białej, markuji, winorośli, miłorzębie czy imbirze mogą chronić układ nerwowy. Niektóre związki mają działanie przeciwzapalne, inne zaś antyoksydacyjne. Na modelach zwierzęcych udowodniono, że substancje naturalne zawarte w tych roślinach mogą zapobiegać występowaniu choroby Alzheimera.
Oczywiście warto uważać na skutki uboczne, które wykazuje zdecydowana większość aktywnych substancji. Na przykład miłorząb może rozrzedzać krew, co zwiększa prawdopodobieństwo krwotoków. Osoby, które zażywają leki zmniejszające krzepliwość lub pacjenci, którzy oczekują operacji powinni zachować szczególną ostrożność i skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem miłorzębu (Roland, Nergard 2012).
-
Zapobieganie chorobie Alzheimera: Dbaj o prawidłowe ciśnienie krwi
Badania Larsson i Markus (2018) sugerują, że leczenie nadciśnienia i stosowanie statyn obniżających poziom cholesterolu może zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia choroby Alzheimera i otępienia. Larsson i Markus dokonali przeglądu wielu badań, z których wynika, że nadciśnienie i zbyt wysoki cholesterol są „naczyniowymi” czynnikami ryzyka wystąpienia choroby Alzheimera. Wobec tego warto zrezygnować z palenia i dbać o prawidłowy poziom glukozy we krwi – te dwa czynniki mają duże znaczenie dla utrzymania odpowiedniego ciśnienia. Należy jednocześnie pamiętać, że wokół statyn narosło wiele kontrowersji, a pytanie czy przynoszą więcej szkody czy pożytku pozostaje, jak się zdaje, bez odpowiedzi.
-
Zapobieganie chorobie Alzheimera: Ruszaj się
Ćwiczenia aerobowe o średniej intensywności najlepiej zapobiegają chorobie Alzheimera (Henderson 2014). Badania wykazały, że spacerowanie wiąże się ze zwiększoną objętością hipokampa – struktury układu limbicznego odpowiedzialnej za pamięć. Dlaczego ćwiczenia fizyczne zapobiegają chorobie Alzheimera? Aktywność fizyczna:
- wzmacniaj połączenia nerwowe
- łagodzi stan zapalny
- łagodzi skutki stresu oksydacyjnego
- zwiększa poziom BDNF (neurotroficznego czynnika pochodzenia mózgowego), którego profilaktyczne właściwości dowiedziono naukowo (tamże).
-
Obniżaj poziom stresu
Pozostawanie w stanie napięcia wiąże się z powstaniem stresu oksydacyjnego, który stanowi czynnik ryzyka dla wystąpienia choroby Alzheimera. Relaksacja, autohipnoza, psychoterapia czy techniki oparte na uważności pomagają łagodzić szkodliwe konsekwencje stresu. Zobacz jak radzić sobie ze stresem!
-
Zapobieganie chorobie Alzheimera: Wysypiaj się
Amyloid to białko, które w chorobie Alzheimera ulega patologicznej przemianie sprawiając, że zdegenerowane komórki nerwowe zlepiają się ze sobą (Kalat 2012). W trakcie snu płyn mózgowo-rdzeniowy krąży swobodniej, dzięki czemu szkodliwe substancje takie jak β-amyloid są lepiej usuwane (Henderson 2014). Jeżeli jakość snu jest kiepska i trwa on krócej, obciążenie β-amyloidem wzrasta, zwiększając tym samym prawdopodobieństwo zapadnięcia na chorobę Alzheimera (tamże). Jeśli cierpisz na problemy ze snem zobacz jakie proponujemy sposoby na bezsenność!
-
Zapobieganie chorobie Alzheimera: Lecz depresję
Związek depresji z chorobą Alzheimera nie jest do końca jasny, choć dowiedziono współwystępowania tych schorzeń. Nie wiadomo jednak do końca, co prowadzi do czego. Mimo wszystko wydaje się, że w depresji wzrasta poziom hormonu stresu – kortyzolu, który z kolei wpływa na zmniejszenie objętości hipokampa (pamięć). Jeżeli inne powody do leczenia depresji nie wydadzą się przekonywujące, można w ostateczności pomyśleć o korzyściach płynących z zapobiegania chorobie Alzheimera (Henderson 2014). O związku depresji z niedoborem witaminy D przeczytasz tutaj.
-
Zasmakuj w diecie śródziemnomorskiej
Dowiedziono, że dieta bogata w ryby, nienasycone kwasy tłuszczowe, rośliny strączkowe, nieprzetworzone ziarna zbóż, umiarkowane ilości przetworów mlecznych i wina oraz niewielkie ilości mięsa znacząco zmniejsza ryzyko zapadnięcia na chorobę Alzheimera (Henderson 2014). Kwas rozmarynowy zawarty w bazylii również wykazuje działanie ochronne dla układu nerwowego (Shal i wsp. 2014). Wydaje się, że dieta śródziemnomorska nie tylko pomaga zapobiec demencji, ale również poprawia wydolność poznawczą zdrowych osób starszych (Henderson 2014).
Pamiętaj! Na genetyczne dziedzictwo nie masz wpływu, ale twój styl życia zależy wyłącznie od Ciebie.
Bibliografia:
Kalat J.W, Biologiczne podstawy psychologii, Warszawa 2006 Wydawnictwo Naukowe PWN;
Shal B, Ding W, Ali H, Kim YS, Khan S. Anti-neuroinflammatory Potential of Natural Products in Attenuation of Alzheimer’s Disease. Frontiers in Pharmacology 2018;9:548;
Tan MS, Yu JT, Tan CC, Wang HF, Meng XF, Wang C, Jiang T, Zhu XC, Tan L. Efficacy and adverse effects of ginkgo biloba for cognitive impairment and dementia: a systematic review and meta-analysis. J Alzheimers Dis. 2015;43(2):589-603;
Roland PD, Nergård CS. [Ginkgo biloba–effect, adverse events and drug interaction]. Tidsskr Nor Laegeforen. 2012 Apr 30;132(8):956-9;
Larsson SC, Markus HS. Does Treating Vascular Risk Factors Prevent Dementia and Alzheimer’s Disease? A Systematic Review and Meta-Analysis. J Alzheimers Dis. 2018 Jun 9;
Henderson VW. Three Midlife Strategies to Prevent Cognitive Impairment Due to Alzheimer’s Disease. Climacteric : the journal of the International Menopause Society. 2014;17(0 2):38-46.
